W muzyce spotykamy się z pojęciem formy muzyczne jak i gatunki muzyczne. Są one często mylone, w poniższym artykule przybliżę trochę to czym jest forma.

Forma muzyczna – jest to schemat budowy określonego utworu muzycznego.

Podział form muzycznych

Na początku powinniśmy dokonać rozdziału form ze względu na ich budowę.

1. Ewolucyjna – np. Johann Sebastian Bach – Preludium C-dur z I tomu das Wohltemperierte Klavier.  – cechy szczególne:
   1. utwór oparty jest na motywie lub motywach, które ciągle się rozwijają
   2. brak wyraźnych podziałów (cezur)
   3. forma daje wrażenie jej ciągłości
2. Okresowa – np. Ludwig van Beethoven – Sonata c-moll op.5 no.1 cz. I – cechy szczególne:
   1. obecność cezur (wyraźnych podziałów), kadencji
   2. budowa jest regularna
   3. wyraźny podział na poszczególne odcinki muzyczne:

Żeby to łatwiej to zrozumieć spójrzmy na adnotacje na fragmencie Ody do Radości Ludwiga van Beethovena:

Budowa dwu- i trzyczęściowa

Formy mogą być dwu- trzyczęściowe i nawet więcej.

Wyróżniamy:

• prosta – utwór składa się z pojedynczych okresów muzycznych, które oznaczamy zwyczajowo małymi literami alfabetu począwszy od litery „a” np. ab, aba etc.
• złożona – utwór dzieli się wewnętrznie na kilka części, a każda z nich zawiera w sobie kilka okresów muzycznych. Do określenia części używamy zwyczajowo dużych liter alfabetu począwszy od A, np. AB, ABA etc.

W zależności od ilości okresów w budowie prostej lub części w budowie złożonej możemy mówić o budowie dwu- lub trzyczęściowej.