Alikwoty. Czym jest dźwięk? Jak on powstaje? Fizyka dźwięku.

Codziennie do naszych uszu docierają setki, tysiące, setki tysięcy przeróżnych dźwięków.  Jak powstają owe dźwięki?


Powstanie dźwięku i jego charakterystyka

Dźwięk powstaje wskutek drgania ciał stałych oraz powietrza (instrumenty dęte).

Drganie proste – drganie struny, słupa powietrza lub innego źrodła dźwięku przenoszone w powietrzu [do naszego ucha].

Drganie złożone – nakładające się na siebie drgania proste, wypadkowa drgań prostych.


Częstotliwość dźwięku

Gdy pociągamy za strunę w gitarze, zaczyna ona wykonywać pewien schematyczny, powtarzający się ruch. Odchyla się w jedną i drugą stronę. Gdy struna pokona taką drogę i wróci do punktu wyjściowego mówimy o jednym okresie drgań. Okresy drgań, czyli częstotliwość, oznaczamy jednostką Hz (Herz), 1 Hz to 1 okres drgań.

Każdy dźwięk ma pewną wysokość dzięki określonej częstotliwości. W muzyce zostały utrwalone już wysokości dźwięków w jednostce częstotliwości. Przykładowo dźwięk a razkreślne jest wynikiem drgań o częstotliwości 440 Hz. Jest to ogólnie przyjęty standard w muzyce.


Własności dźwięku dzięki częstotliwości

Dźwięk a razkreślne drga o częstotliwości 440 Hz, dźwięk o oktawę wyższy drga o częstotliwości dwa razy wyższej czyli 880 Hz.

Dzięki temu możemy łatwo wyliczyć, że interwał oktawy to stosunek 2:1 częstotliwości wyższego i niższego dźwięku.

Stosunki kolejnych interwałów: kwinta – 3:2, kwarta – 4:3 itd.

Uzyskujemy te stosunki dzieląc częstotliwość wyższego dźwięku przez częstotliwość niższego.

Alikwoty

Alikwoty – są to wszystkie tony drgające w danym dźwięku (który jest drganiem złożonym).

Gdy uszeregujemy je od najniższego do najwyższego to tworzą tzw. szereg harmoniczny. Najniższy dźwięk to ton podstawowy (który słyszymy jako wysokość dźwięku). Wszystkie pozostałe tworzą barwę.

Przykład:
Na dźwięk C składają się alikwoty: C, c, g, c1, e1, g1, b1, c2…
Można zauważyć, że jeśli częstotliwość dźwięku C to x to częstotliwość c będzie wynosiła 2x, dźwięku g 3x itp.
Szereg harmoniczny
Częstotliwość tonów szeregu harmonicznego maja się do siebie jak 1:2:3:4…

 

 

1 Reply to “Alikwoty. Czym jest dźwięk? Jak on powstaje? Fizyka dźwięku.”

  1. Tekst bardzo jasno napisany. Chyba najlepiej wytłumaczyłeś, co to są alikwoty. Wielokrotnie używałam tego terminu, ale – pytana co to znaczy – nie potrafiłam tak dobrze, tak fachowo, to wyłożyć. Wielkie dzięki.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *